ભુવનેશ્વર: વિશ્વવિખ્યાત ભગવાન જગન્નાથની રથ યાત્રા 7 જૂનથી શરૂ થશે. આ દિવસે ભગવાન જગન્નાથ તેમના મોટા ભાઇ બલભદ્ર અને નાની બહેન સુભદ્રા સાથે ત્રણ અલગ-અલગ રથોમાં નગર ભ્રમણ પર નીકળે છે. આ રથ યાત્રા માટેની તૈયારીઓ ઓડિશામાં શરૂ થઇ ગઈ છે. આ યાત્રા દર વર્ષે આષાઢ મહિનામાં યોજાય છે. હવે જાણીએ કે યાત્રા પૂરી થયા બાદ આ રથો અને તેમની લાકડાઓનું શું થાય છે.
જગન્નાથ યાત્રાનું મહત્ત્વ
જગન્નાથનો અર્થ છે બ્રહ્માંડના ભગવાન. ભગવાન જગન્નાથને વિષ્ણુનો અવતાર માનવામાં આવે છે. રથ યાત્રા દરમિયાન ભગવાન જગન્નાથ, બલભદ્ર અને સુભદ્રા નગર ભ્રમણ માટે નવી રથોમાં સવાર થાય છે. આ રથો નીમ અને હાંસીના વૃક્ષોની લાકડીઓથી બનાવવામાં આવે છે. રથોની બાંધકામમાં ખિલ્લા કે લોખંડની વસ્તુંઓનો ઉપયોગ થતો નથી. રથોના બાંધકામ માટે કેટલાક નિશ્ચિત પરિવારોના સભ્યો જ આ કાર્ય કરે છે, અને તેઓ આ કાર્ય માટે મૉડર્ન મશીનનો પણ ઉપયોગ નથી કરતા.
યાત્રા પછી રથનું શું થાય છે?
જગન્નાથ રથયાત્રા મુખ્ય મંદિરથી શરૂ થઈને 3 કિમી દૂર આવેલી તેમના મોસાળ, ગુંડિચા મંદિરે સમાપ્ત થાય છે. યાત્રા પૂરી થયા પછી, રથના ભાગોને અલગ કરીને કેટલાક ભાગોનું લિલામ કરવામાં આવે છે. સૌથી કીમતી ભાગ, રથનો ચાક, જેણે રૂ. 50,000 ની શરૂઆત કિંમત હોય છે. આ ભાગોને જંતુજન્ય રીતે ઉપયોગ કરવા પર નિયંત્રણ રાખવામાં આવે છે. બાકી રહેલી લાકડીઓ મંદિરની રસોઈમાં પ્રસાદ બનાવવા માટે ઉપયોગમાં લેવામાં આવે છે. આ પ્રસાદ દરરોજ 1 લાખ ભક્તોને આપવામાં આવે છે.
મંદિરની રસોઈ
પુરીના જગન્નાથ મંદિરમાં દીવસે 56 પ્રકારના ભોગ બનાવવામાં આવે છે, જે આજે પણ માટીના વાસણમાં તૈયાર થાય છે.
આ રીતે, જગન્નાથ રથયાત્રા સંતુષ્ટિ અને ધર્મના મહત્તમ મૂલ્યો ધરાવતી યાત્રા છે, જેને વિશ્વભરના ભક્તો ધર્મભાવથી નિહાળી રહ્યાં છે.
