મોરબી હોનારત શું છે?
મોરબી હોનારત એટલે ૧૯૭૯માં મચ્છુ ડેમ તૂટવાથી મોરબી શહેરમાં આવેલ ભયંકર પૂર. આ દુર્ઘટનાને એક સૌથી મોટી માનવસર્જિત દુર્ઘટના (man-made disaster) માનવામાં આવે છે.
મોરબી હોનારત ની તારીખ
૧૧ ઓગસ્ટ, ૧૯૭૯ (11 August 1979), આ દિવસે સાંજે લગભગ ૩ થી ૩.૩૦ વાગ્યાની વચ્ચે મચ્છુ ડેમ-II તૂટી ગયો.
મચ્છુ ડેમ નો ઇતિહાસ (Machchhu Dam History)
- બાંધવાનો સમય: 1950–1956
- સ્થાન: મોરબી, ગુજરાત
- ઉદ્દેશ્ય:
- સિંચાઇ
- પૂર નિયંત્રણ
- પાણી સંગ્રહ
- મચ્છુ નદી પર બે ડેમ – Machchhu Dam I અને Machchhu Dam II બનાવવામાં આવ્યા.
શું થયું? – 1979 Machchhu Dam Failure
1979માં અતિભારે વરસાદ અને ડેમ મેનેજમેન્ટની ખામીઓના કારણે ડેમની દીવાલો ઉપરથી પાણી વહી જવા લાગ્યું, અને થોડા જ સમયમાં ડેમ તૂટી પડ્યો.
મચ્છુ ડેમ તૂટવાના મુખ્ય કારણો:
| કારણ | વિગત |
|---|---|
| અતિભારે વરસાદ | નદીમાં પાણીનો ભયંકર પ્રવાહ વધ્યો |
| સ્ટ્રક્ચરલ ખામી | ડેમ ઓવર્ફ્લો સંભાળી ન શક્યો |
| પૂર મેનેજમેન્ટની નિષ્કાળજી | વહેલી ચેતવણી ન આપી શકાઈ |
જાનહાનિ અને નુકસાન
- મૃત્યુઆંક: 5,000 થી 25,000 લોકો (અધિકૃત આંકડાઓ અલગ-અલગ છે)
- સમગ્ર શહેર પાણીમાં તણાઈ ગયું
- હજારો ઘરો, દુકાનો, ફેક્ટરીઓ નષ્ટ
મચ્છુ હોનારત માં મુખ્યમંત્રી કોણ હતા?
દુર્ઘટના સમયે ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી બાબુભાઈ પટેલ હતા. આ હોનારત બાદ તપાસ પંચનો રિપોર્ટ રજૂ થયો ત્યારે માધવસિંહ સોલંકી (કોંગ્રેસના) મુખ્યમંત્રી હતા
મોરબી હોનારત નો વિડિયો morbi honarat na video
ઇન્ટરનેટ પર 1979 મોરબી હોનારતનો વિડિયો ખૂબ ઓછો ઉપલબ્ધ છે, કારણ કે તે સમયે મોબાઇલ અથવા ડિજિટલ કેમેરાનો સમય નહોતો. જો કે, સમાચાર રિપોર્ટ અને ડોક્યુમેન્ટરીઝ YouTube પર જોવા મળે છે.
મચ્છુ ડેમ ક્યાં આવેલો છે?
મોરબી, ગુજરાતમાં મચ્છુ નદી પર બનાવેલ ડેમ છે.
રબી હોનારતમાં કેટલા લોકોનાં મોત થયા?
અંદાજે 5,000 થી 25,000 લોકોનાં જીવ ગયા.
મચ્છુ ડેમ શા માટે તૂટ્યો?
અતિભારે વરસાદ, ડેમની ડિઝાઇન ખામીઓ અને પૂર મેનેજમેન્ટની ભૂલોના કારણે.
મોરબી મચ્છુ ડેમ તૂટવાની ઘટના ભારતના ઇતિહાસમાં સૌથી મોટી ડેમ દુર્ઘટનાઓમાંની એક છે. આ દુર્ઘટનાએ બતાવ્યું કે ઇન્જિનિયરિંગ અને મેનેજમેન્ટની નાની ભૂલ પણ લાખો લોકો માટે જીવલેણ સાબિત થઈ શકે છે.
